Hình nh¿ m¿i b¿n tâm, n¿i ¿au ¿áu lao lung m¿t ¿¿i c¿a nhà v¿n-k¿-s¿ mang tên Doãn Qu¿c S¿, tr¿¿c sau v¿n là ch¿ tâm, n¿ l¿c kêu ¿òi, nh¿c nh¿, c¿ xúy kh¿ n¿ng 'thánh hóa' tình th¿¿ng yêu r¿ng rãi và, chân thành n¿i m¿i con ng¿¿i ¿y.
"S¿ t¿¿ng nh¿¿ng d¿n t¿i t¿¿ng h¿p tuy¿t v¿i gi¿a hai con ng¿¿i nhà v¿n và, k¿ s¿ n¿i h¿ Doãn, th¿ hi¿n sâu s¿c nh¿t, theo tôi ¿ tr¿¿ng thiên 'Khu R¿ng Lau.'
"'Khu R¿ng Lau' không ch¿ là b¿n tr¿¿ng ca x¿¿ng, máu c¿a m¿t dân t¿c liên ti¿p tr¿i qua nh¿ng ki¿p n¿n, t¿ th¿i ch¿ng ngöi xâm, th¿c dân Pháp, qua t¿i nh¿ng n¿m tháng b¿ ¿¿u ¿¿c b¿i ch¿ thuy¿t C¿ng s¿n và, t¿m d¿ng ¿ ¿i¿m ¿¿ng dân ch¿ trá hình, l¿n trong tay áo nh¿ng con ch¿y th¿ ¿¿c tài mà 'Khu R¿ng Lau' còn là tr¿¿ng ca, v¿i nh¿ng t¿ khúc tin t¿¿ng, hy v¿ng n¿i cái Thi¿n, v¿n là m¿t linh-thánh-nhân-b¿n khi con ng¿¿i (hay nhân löi) ph¿i ¿¿i ¿¿u v¿i th¿m k¿ch, v¿i cái ác.
"Tr¿¿ng thiên này, theo tôi, là b¿¿c song hành gi¿a k¿ s¿ tr¿¿c trách nhi¿m v¿i l¿ch s¿ m¿t ¿¿t n¿¿c và, nhà v¿n, tr¿¿c cái ¿¿p và cái thi¿n c¿a sinh v¿t linh tr¿¿ng.
"Nhi¿u ng¿¿i t¿ng ví tr¿¿ng thiên 'Khu R¿ng Lau' v¿i b¿ 'Chi¿n Tranh và Hòa Bình' c¿a Leo Tolstoy. Nh¿ng ch¿a m¿t ai ch¿ ra r¿ng, n¿u Leo Tolstoy là nhà v¿n d¿ng l¿i, (t¿c ¿¿ng ngoài) m¿t giai ¿ön l¿ch s¿ cháy ¿¿ l¿m than c¿a x¿ ¿¿i Nga, k¿ t¿ nh¿ng ngày ¿¿u c¿a cu¿c chi¿n tranh Pháp-Nga 1811, thì Doãn Qu¿c S¿ là ng¿¿i ¿¿ng gi¿a tâm bão.
"Ông không tìm hi¿u, ¿¿ r¿i chiêm nghi¿m mà ông ¿ã s¿ng, ¿ã ch¿y máu cùng lúc v¿i dân t¿c, t¿ qu¿c ông, khi l¿ch s¿ và ¿¿t n¿¿c ông ¿ang ch¿y máu...
"Do ¿ó, v¿i tôi, s¿ có m¿t c¿a ông, Doãn Qu¿c S¿, s¿ chúng ta còn có trong tâm, trong th¿ h¿ c¿a 'Khu R¿ng Lau' c¿a h¿ Doãn là m¿t n¿i bu¿n, ¿¿ng th¿i c¿ng là m¿t vinh d¿, hân hoan l¿n, cho v¿n h¿c và con ng¿¿i Vi¿t Nam v¿y."
Du T¿ Lê
(Calif. Tháng 8, 2010)