Dünya tarihinde iki önemli kitap yazildi, biri aslanlarin ve kaplanlarin evcillestirildigi dönemde Fussul-Hikem, digeri ise tüm hayvanlarin evcillestirilecegi dönemde Varolus ve Ötesi. Kitap Bitimi Düs Suret bosluktan baska bir sey degildir, Bosluk da suretten baska bir sey degildir. Suret olan ne varsa bosluktur, bosluk olan ne varsa o da surettir. Insan varolusunun diger dört yönü olan Duyumlar, algilar, irade ve bilinc de ayni sekilde Bosluktan baska bir sey degildir. Bodhisattva Avalokitesvara Kendin ve algilayip ben bu degilim dedigin her sey, bir hayaldir. Bütün varlik hayal icinde hayaldir. Olustaki her sey, mutlak birligi gösterirken hayaldeki her sey coklugu gösterir. Allah diye isimlendirilen sey, zati itibariyla mutlak bir, sifatlari bakimindan bütündür. Her varligin Allahtan payi kendi özel rabbidir. Mutlak birlik bölünme kabul etmez. Bundan dolayi Hakkin mutlak birligi, bil kuvve bütünün toplamidir. Ibnül Arab Nedir bu ölcüler, izahlar, hesaplar ve sayilar Nedir esyadaki bu münafat ve lüzumat, bu kiyaslar ve misaller. Nedir bu terkipler ve tahliller, bu ruhlar ve cesetler. Cekemez sikletini yüksek idrakimiz tüm bunlari anlamada. Yorgun düsen akil aciz kalir kalkis icin her cabada. Melay Cizr